به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری آنا، یکی از مهم‌ترین و ماندگارترین دستاوردهای انقلاب اسلامی در سایه جمهوری اسلامی ایران، صندوق انتخابات و نظام ساختارمند انتخاباتی است که در تاریخ ایران برای اولین بار به صورت حقیقی پس از انقلاب ، این تجربه فارغ از هر دین و مسلک و جنیست، به ملت ایران اضافه شد که به صورت مسالمت آمیز، در سرنوشت سیاسی خود شریک باشند و تفکر خود را از صندوق های رای دنبال کنند. شاید نسل جوان این ادعا را داشته باشد که چرا آرمان‌ها و برنامه‌های انقلاب تماماً محقق نشده اما صندوق انتخابات یکی از مهم‌ترین دستاوردهای محقق شده و موفق انقلاب اسلامی است. هر چند سابقه ایران در این زمینه چندان زیاد نیست اما تا کنون انتخابات های موفق و پرشوری را پشت سر گذاشته است که نشان از اعتماد عمومی به این ساز و کار دموکراتیک است. از دوازده دوره ریاست جمهوری، یازده دوره مجلس، پنج دوره خبرگان رهبری و پنج دوره شورای‌های اسلامی شهر و روستا تماما حضور مردم تعیین کننده روندهای سیاسی جاری کشور بوده است و حتی در بازه‌های زمانی که میزان مشارکت به هر دلیلی دچار افت شده، باز هم انتخابات با سلامت و موفقیت به سرانجام رسیده است و اخبار کاهش میزان مشارکت صرفا خوراک خبری برای رسانه های معاند خارج از کشور بوده که تجربه تاریخی ثابت کرده است خیرخواه ملت نیستند و در زمان‌هایی که انتخابات با بیشترین میزان مشارکت نیز انجام شده، آنها به انتشار اخبار دروغین خود پایان نداده‌اند. میزان مشارکت عامل تاثیرگذاری بر سیاست‌های کشور است که کاهش آن نه تنها تاثیر منفی بر میزان مشروعیت و کارکرد نظام حاکم ندارد بلکه موجب انتخاب یک فرم سیاسی مشخص بدون رقابت آنچنانی می شود و کسانی که خواهان کاهش مشارکت در انتخابات با تحریم و یا قهر از صندوق هستند، راه کار و آلترناتیو مسالمت امیزی در جایگزینی برای صندوق رای ندارند. در هر حال تمامی مردم ایران در سود و زیان سیاست های داخلی و خارجی کشور سهیم هستند و افزایش میزان مشارکت می تواند اهرمی نسبتا قدرتمند در معادلات بین المللی برای مسئولین کشور باشد که در جهت منافع ملی می‌توانند از آن مقابل کشورهای دیگر استفاده کنند، این مسئله یک عامل نسبی در تعیین سیاست‌هاست و کاهش مشارکت دچار دگرگونی نظام حاکم و یا تغییر عمده سیاست‌ها نمی‌شود و تنها یک بخش از جامعه، تفکر خود را از سیاست‌ورزی حذف می کند. عمده کسانی که بر طبل تحریم انتخابات می‌کوبند به طور مشخص پایگاهی در خارج از کشور دارند و بدون هیچگونه درک صحیحی از مسائل داخلی، خواهان انسداد و بن بست سیاسی در داخل کشور هستند که مسیر اشتباهی را در این زمینه انتخاب کرده اند. کاهش میزان مشارکت نیز در دوره های مختلف با قوت دولت ها و دستگاه های اجرایی قابل برطرف شدن است به عنوان مثال تجربه شورای شهر اول تهران که موجب دلسردی مردم از این نهاد شد، موجب کاهش مشارکت در انتخابات شورای شهر دوم تهران گردید اما به مرور با عملکرد نسبتا خوب شورای های بعدی انتخابات شوراهای شهر نیز پرشور شد و نتیجتا کاهش مشارکت در انتخابات همیشگی نیست بلکه در زمان های مختلف دچار افت و خیز های سیاسی می شود و تا کنون نیز تحریم انتخابات نتیجه مثبتی از خود نشان نداده است. ممکن است تحریم یک شخص یا جریان سیاسی در انتخابات از سوی مردم صحنه سیاسی را به نفع جریان یا شخص دیگری تغییر دهد اما نفی ذات انتخاباتی در کشور مسلما هیچگونه تغییر مثبتی به دنبال نخواهد داشت در تجربه کشورهای مختلف نیز این گزاره صادق است. به عنوان مثال افزایش میزان مشارکت در آمریکا بود که جهان را از شر ترامپ رها ساخت هر چند سیاست های کلان کشور ها برای هر رئیس جمهوری یکسان است اما این نمونه نشان داد افزایش مشارکت می تواند یک تفکر مجری در کشوری بزرگ را کنار بزند.
دو عامل پیشین و پسین در این زمینه موثر است، عامل اول عملکرد فرسایشی دوره پیشین مجلس، شورا و ریاست جمهوری که ممکن است موجب کاهش نسبی مشارکت شود و عامل پسین، عملکرد قابل قبول دوره بعد از این مدل از انتخابات با مشارکت پایین که موجب افزایش حضور مردم در دوره های بعد می شود. در شرایط فعلی که کشور ما در مقابل تحریم های خارجی به معنای واقعی کلمه ایستادگی کرده است و احتمالا در فضا مذاکره قرار بگیرد، میزان مشارکت بالا فارغ از اینکه چه جریانی به قدرت می رسد، میتواند برگ برنده ی دولت بعدی در مذاکرات باشد و به جهت عبور از مشکلات فعلی کمک کند به همین جهت بهتر است نسبت به انتخابات نگاهی غیرجناحی به سوی نگاهی ملی داشته باشیم تا در قدم اول مورد سوءاستفاده دشمنان قرار نگیریم و دوم چهره روشنی در میان کشور های دیگر داشته باشیم.
سیدحسین آقاسیدمرتضی، کارشناس مسائل سیاسی
